Het waren ‘boeiende tijden’ in de jaren 80 van de vorige eeuw in termen van terrorisme. Ook de Amerikanen waren regelmatig doel van terrorisme en Libië was een van de landen die aantoonbaar en actief betrokken was bij die aanslagen. President Gaddafi was sterk anti- Israël en steunde terroristische organisaties. Tevens was men bang dat Libië een nucleaire macht zou worden. Voor deze review gaat het te ver om de gehele politieke situatie en alle aanslagen aan te halen. Er waren aanslagen eind 1985 op de luchthavens in Wenen en Rome met veel slachtoffers. Daarnaast eiste Libië de Golf van Sidra ten noorden van Libië op. Dit werd internationaal niet erkend en zeker niet door de Amerikanen -die alleen de internationaal erkende 12 mijl accepteerden- en daaropvolgend vliegdekschepen naar de Middellandse Zee toe stuurden. Dit werd door de Libiërs beantwoord met ‘agressie’ jegens de Schepen van de VS. Dit resulteerde in een confrontatie met elkaar op 24 maart 1986; Lees: de VS stuurden enkele Libische schepen naar de zeebodem en vernietigden enkele SAM-locaties. Niet heel veel later – op 5 april- vond er een bomaanslag plaats in een nachtclub in Berlijn waarbij er 3 doden en 229 gewonden vielen waaronder 79 Amerikanen. Op 14 april 1986 gaf Ronald Reagan formeel de opdracht voor een aanval op Libië die in de nacht van 15 april plaats vond. In de maanden daarvoor was de missie in het diepste geheim voorbereid door met name alleen die luchtmachtonderdelen die ook direct betrokken zouden worden.
En dan het boek! De schrijver heeft naast de Operation Eldorado Canyon (OEC) ook aandacht geschonken aan de Operation Prairy Firing (OPF) van de Navy die een maand voor OEC op 24 maart plaats vond. Ik denk dat dat een goede keuze geweest is omdat dat een belangrijk stuk context van OEC weer geeft. Het boek is verdeeld in 10 hoofdstukken en een bijlage. Die 10 hoofdstukken beschrijven heel goed hoe de aanvallen voorbereid en uitgevoerd werden. Er staan veel details in het boek zoals de electronica en bommen die gebruikt werden in die tijd. Ik vind het met name interessant hoe de schrijver aandacht heeft besteed aan alle voorbereidingen van al die andere luchtmachtonderdelen en de Navy die ook zeer relevant waren voor de uitvoering van OEC. Ik kan me nog herinneren hoe de informatie over de aanval in Nederland in het nieuws kwam; redelijk oppervlakkig, weinig details en met met name focus op de F-111’s die de aanval hadden uitgevoerd. Verschillende F-111’s zou ik later ook op vliegshows zien. Dat vond ik dan weer interessant voor mijn spottersboekje uiteraard! Dit boek geeft goed weer wat een enorm karwei het moet zijn geweest om het überhaupt mogelijk te maken om die F-111’s die aanval uit te laten voeren. En laten we vooral niet vergeten wat het aandeel van de Navy was in die tijd en die misschien wel -in termen van effectiviteit- veel groter was.
Interessant zijn ook de plaatjes en tabellen in het boek. Een tabel die ik bijzonder informatief vind is die waarin de verschillende ‘waves’ van F-111’s worden weergegeven in combinatie met de doelen, registratienummers van de tankers en tankvliegtuigen, squadrons, gebruikte bommen en dan -last but not least- met name ook de resultaten van de inzet. Duidelijk wordt dan dat het -mijn woorden- zeker geen heel efficiënte missie was; verschillende F-111’s moesten hun missies afbreken of waren anderzijds niet effectief vanwege problemen met de techniek van de vliegtuigen zélf; bommen die niet afgegooid konden worden omdat targets niet goed gelocked konden worden. Er werden dus nogal wat targets gemist of überhaupt niet beschoten (ik moet opeens denken aan de operatie van de Vulcans op de Falklands! Sorry!). Eén F-111 werd neergeschoten met twee doden tot gevolg. We moeten deze resultaten echter ook zien in de context van ontwikkeling van de electronica, computers van die tijd. GPS en uitgebreide computersystemen, informatievoorziening, etc etc zoals die op vandaag bestaan waren er toen nog niet. Het is goed dat de schrijver ook daar aandacht aan besteed.
Waar ik echt ook warm van wordt is de gedetailleerdheid van de infographics die de vliegpatronen van de vliegtuigen boven Libië aangeven. Zoals we van Harpia gewend zijn, zijn die ook nu weer zeer goed te noemen. De schrijver laat zien dat hij meer dan goed geïnformeerd is over alle details van de operatie en die zijn dan ook goed gebruikt en gedocumenteerd. Papier e nook overage foto’s zijn perfect te noemen. Kortom, it is a hell of a book, a must have, a page turner!
Geef een antwoord