NINE WINGCOS and the Lancaster- Peter Baxter
Boeken over de luchtoorlog boven Duitsland in de tweede wereldoorlog gaan bijna altijd over de helden van de lucht: de piloten. Zij kwamen met hun heldendaden en neergeschoten op de voor pagina’s., maar een bemanning bestond uit meerdere personen en vormden een team. Zonder elkaars steun was een missie gedoemd te mislukken. In dit boek geschreven door Peter Baxter, die flight engineer was aan boord van een Lancaster, wordt specifiek zijn ervaring als bemanningslid belicht.
Het is geschreven in een onopgesmukte stijl met een grote mate van bescheidenheid en zonder enige vorm van heldendom, hoewel ook hij aanvallen van nachtjagers en luchtafweergeschut moest doorstaan.
Hij vertelt over de periode van zijn opleidingscircuit als technicus bij de RAF en zijn verdere lange weg naar promotie in een vliegende functie. Deze beginperiode speelt zich in de jaren voor de tweede wereldoorlog af te beginnen in november 1937. Het blijkt een primitief leven en verschoont van elke luxe te zijn. Weinig vrije uren en een bescheiden beloning. Daarna volgen wij hem tijdens zijn eerste jaren als grond technicus tevens plaatwerker en zijn verschillende plaatsingen op vliegbasissen in Engeland, waar hij in de praktijk gevormd wordt.
Uiteindelijk wordt hij gepromoveerd tot flight engineer (flight sergeant) aan boord van een Lancaster en verteld hij over zijn oorlogservaringen tijdens de bombardementen op de door de Duitsers bezette gebieden en natuurlijk Duitsland zelf.
Veel wordt er ook verteld over zijn leven op de basis zelf en zijn positieve en negatieve ervaringen met zijn mede cursisten en meerderen. Eindelijk komen we ook wat meer te weten over de technische zaken wat betreft de Lancaster zelf, zoals onderhoud, zijn werkzaamheden aan boord voor, na en tijdens de vluchten.
De Lancaster werd gevlogen door een piloot, die “single hand” het vliegtuig bestuurde. De flight engineer stond of zat ernaast en hield de instrumenten en systemen in de gaten. Bij motorproblemen zorgde hij ervoor, dat de overige motoren de hydraulische systemen overnamen en de brandstoftoevoer gereguleerd werd. Ook een zeer belangrijke functie was het brandstof management. Dit was vaak een kwestie van leven of dood aangezien de brandstof reserves minimaal waren zeker bij vluchten van 7 uren(!) of meer.
Ook zijn periode bij een OTU (Operational Training Unit) waar de Lancaster bemanningen klaar gestoomd werden voor het echte werk bleek behoorlijk stressvol te zijn. Er gebeurden veel ongelukken door onervarenheid en de druk van bovenaf om snel operationele bemanningen op te leveren. Wat mij nog steeds verbaast ook in dit verhaal, dat er niet veel meer midair botsingen plaatsvonden. Er werd hoofdzakelijk in het donker gevlogen met vaak honderden vliegtuigen op weg naar hetzelfde doel.
Het boek is eigenlijk in drie hoofdstukken opgedeeld. Mijn opleidingsperiode en alles wat daarmee te maken had, zijn operationele tijd als bemanningslid en de periode waarin hij als instructeur werkzaam was en zelf nieuwe engineers moest opleiden en begeleiden.
Hijzelf komt de oorlog zonder al te grote ongelukken door met ruim een operationele gevlogen tour en crashes en ongelukken blijven hem bespaard.
Een mooi hoofdstuk is dat over zijn betrokkenheid bij operatie “Manna”, het droppen van voedsel boven Holland vlak voor de capitulatie van de Duitsers. Er werden na een zorgvuldige voorbereiding meer dan 3300 vluchten boven Nederland uitgevoerd binnen 8 dagen tijd en met inzet van bijna alle beschikbare Lancasters van de RAF.
Wat opvalt in het boek is zijn verhaal trend, die het allemaal zo realistisch mogelijk weergeeft zonder het een heldhaftige aura te geven. Luchtgevechten en luchtafweer boven de doelen worden wel aangehaald maar niet uitgebreid beschreven. Bij de schrijver gaat het om de vakkennis en betrouwbaarheid, die nodig zijn voor de goede uitvoering van zijn functie. Ook de RAF zelf zorgt ervoor, dat ondanks de grote oorlogsdruk, het opleidingscircuit van een bemanningslid zorgvuldig gevolgd wordt. Dat creëerde het betrouwbare cachet, dat de RAF nog steeds omgeeft.
Het wordt nergens echt spannend, maar wel een boek dat de technische kant van het oorlogswerk mooi weergeeft en een menselijke beschrijving geeft van het leven van een vliegende technicus in de oorlogsjaren.
De titel “Nine Wingcos” en de Lancaster slaat op het feit, dat hij met negen gezagvoerders heeft gevlogen, die de functie Wing Commander (luitenant-kolonel) hadden en hij waarschijnlijk daardoor (zij beschikten al over veel ervaring) redelijk ongeschonden de oorlog is doorgekomen.
Geef een antwoord