Ooit geweten dat -topnazi- Herman Gorring en KLM-oprichter Albert Plesman elkaar kenden?! En had je een relatie verwacht tussen Plesman en Mussolini? Het antwoord van mij was op beide vragen –foutief- ontkennend geweest. Dit verassende boek is een interessante versmelting tussen civiele luchtvaart en oorlog uit de periode vóór, tijdens en ná de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Ik verwachte eigenlijk een ‘oorlogsboek’, maar het boek staat boordevol interessante Nederlandse luchtvaarthistorie.
Het boek verhaalt over de levens van Hilda Bongertman en Trix Terwindt die deel uit maakten van de eerste lichting stewardessen bij de KLM. Of dat leuk was? Aanvankelijk niet als je het boek mag geloven. Waar nu het beroep van stewardess de normaalste zaak van de wereld is, was het dat destijds absoluut niet. De luchtvaart stond in haar kinderschoenen, er werden nog constant nieuwe routes ontdekt en vliegen was voor mannen. KLM was een van de eerste maatschappijen die überhaupt met stewardessen aan de slag ging. Dankzij Plesman kwam deze eerste groep stewardessen er, maar de piloten waren daar aanvankelijk niet blij mee. Sterker nog, aanvankelijk werd er op Trix en Hilda neergekeken, maar gelukkig veranderde dat in die eerste stewardessenjaren. Verweven met de levensverhalen van deze twee dames, wordt de geboorte van Schiphol en de KLM in de jaren dertig en veertig beschreven.
Ingrid Van Der Chijs schreef dit boek met name op basis van literatuuronderzoek en gesprekken met familie. Ze betrok hierin tevens de boeken die door Trix en Hilda zélf geschreven zijn. Het onderzoek leverde een coherent verhaal op dat laat zien dat Trix en Hilda, ondanks het feit dat ze gedeeltelijke gezamelijke passievolle voorgeschiedenis bij de KLM deelden, toch verschillende keuzes maakten in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog en daarna. Trix hielp in het verzet, Hilda koos voor de Nationaal-Socialistische Beweging. Keuzes waarover wij tegenwoordig geneigd zijn makkelijk te oordelen (en dat ook dóen!). Ingrid van der Chijs laat die vooroordelen in het boek voor wat ze zijn en schrijft objectief. Het boek boeide mij niet alleen vanwege de avontuurlijke levens van twee op en top Nederlandse vrouwen, maar ook omdat het markante momenten in de geschiedenis van Schiphol en de KLM laat zien.
Oorlog brengt nooit veel goeds en ook in het geval van Hilda en met name Trix trekt deze diepe sporen. Hilda maakte een bijzondere carrière door binnen de NSB, terwijl Trix ondertussen haar leven op het spel zette in het verzet. Dit had grote consequenties voor haar leven tijdens en na de oorlog. Helemaal boeiend zijn de keuzes die beide dames maakten na de oorlog waar het de levenspartners betrof.
Ingrid van der Chijs schrijft luchtig en objectief in een pakkend boek dat het midden houdt tussen een roman en een goede literatuurstudie.
Geef een antwoord