De ondertitel “Sea Eagles led by Pinguins” doet al vermoeden dat de schrijver, zelf een jachtvlieger in WO II vanaf vliegkampschepen, rancunes voelt tegenover de toenmalige marineluchtvaart-dienst-leiding (Fleet Air Arm, FAA). Daardoor is dit boek eerlijk ‘op de huid’ geschreven, recht uit zijn hart! Na WOI werden de toenmalige Royal Naval Air Service en het Royal Flying Corps (legervliegdienst) in november 1918 samengevoegd tot de zelfstandige Royal Air Force.
Voor de Royal Navy betekende dat het vertrek van 55.000 officieren en manschappen met luchtvaart-oorlogservaring! Voor de Navy betekende dit het complete vertrek van toekomstig leidinggevend kader voor vliegkampschepen.
Dit boek vertelt het verhaal van de Britse marinevliegdienst van 1912 tot 1945, vanaf 1918 in handen van de nieuw opgerichte RAF en in 1937 weer overgedragen aan de toen opnieuw opstartende FAA. De inmiddels in de hogere RAF-rangen aangelande ex-marine-vliegers keerden echter niet terug in de FAA-gelederen.
Voor een voormalig opvarende van ‘ons’ vliegkampschip Hr. Ms. Karel Doorman (ex-HMS Venerable, te water gelaten in 1943, wordt in dit boek nog genoemd) is het verhaal van de operaties met vliegtuigen vanaf schepen (’echte’ Fleet Aircraft Carriers (FAC) en allerlei ‘in elkaar geknutselde’ Merchant Aircraft Carriers (MAC) zonder meer boeiende lectuur. De auteur heeft nog op HMS Colossus, zusterschip van HMS Venerable, gediend en beklaagt zich over de belabberde accommodatie voor de ‘junior aircrew’!
Wat zeer openhartig (voor een Brit!) wordt neergezet is de grote achterstand in operationele bekwaamheden van de Britse vliegkampschip-leiding (Pinguin-denken, wel vleugels, niet vliegen) ten opzichte van de US Navy en de Imperial Japanese Navy (beide Sea Eagle denkers), wat de Royal Navy zeer hardhandig en met dramatische verliezen in WOII moest ervaren. Dat viel zodanig op dat in een later stadium de US Navy de boot afhield toen de Britten zich met hun vliegkampschepen bij de Amerikaanse inspanning tegen Japan wilden voegen! 
Naast dit ‘gemopper’ over de militaire – en politieke leiding (zelfs Churchill wordt niet gespaard!) zijn er nog een paar andere verhaallijnen: Hoe kwam de nieuw opgerichte FAA aan vliegend personeel?; Van enkele sjieke ‘outstanding’ vliegclubs boden de leden zich met tientallen tegelijk aan . Dat ‘outstanding’ bleek ook wel. De ‘ab inito’ opleiding mochten ze overslaan, ze kregen meteen hun ‘wing’ op de mouw boven hun ‘Wavy Navy’ (vrijwillige marine reserve) Sub Lieutenant streep opgenaaid! Verder was er natuurlijk het onuitputtelijke mensen-reservoir van het Britse Commonwealth. Aan de slag op die Carriers! Natuurlijk volkomen onwetend van wat ze te wachten stond.
Het meest schrijnende voorbeeld daarvan is wel de gecombineerde Brits–Amerikaanse landing bij Salerno in 1943. Dat zou een ‘walk over’ worden met steun van de FAA. Twee FAC’ s (groot, snelheid 33 knopen) en zes MAC’ s zouden luchtsteun verlenen. De FAC’s hadden de Wildcat van Amerikaanse makelij. Dit vliegtuig was puur voor Carrier-gebruik ontwikkeld en heeft enorme flaps waarmee het vrijwel verticaal kan landen. De MAC’s moesten het met de Britse Seafire (Spitfire met haak voor deklandingsremkabel) doen. Dit vliegtuig heeft een veel hogere landingssnelheid, er was dus minstens 25 knopen wind over het dek benodigd voor een veilige landing. Een MAC kon met pijn 16 knopen vaarsnelheid halen. U raadt het al, er was nagenoeg geen wind tijdens ‘Salerno’. De oplossing om de Seafires op de FAC’s te laten landen en de Wildcats op de MAC’s ging echter het Pinguin-verstand te boven. Terug naar je eigen honk! Het gevolg was dat van de 180 Seafires er 150 verloren gingen. Waarvan slechts 10 door Duits vuur!
Om het nog erger te maken: de vlootleiding (Pinguins!) had op twee dagen luchtsteun leveren gerekend. Onnodig om daarvoor de schepen bij te tanken. De Duitse weerstand bleek echter hardnekkiger dan verwacht. Na 2 vliegdagen moesten de Britten hun luchtsteun aan de troepen op het strand echter stoppen, wat weer tot veel extra slachtoffers aan de wal leidde. Ziehier de aanleiding tot de afhoudende opstelling in 1944 van de US Navy in het Verre Oosten ten aanzien van het accepteren van Britse steun bij de aanval op Japan.
Een en ander laat natuurlijk onverlet dat de FAA crews heel wat buitengewone inzet en dapperheid hebben getoond. Dat vult –gelukkig- een groot deel van dit boek en wordt geïllustreerd met fraai fotomateriaal. Samenvattend, een zeer openhartig verslag van een strijd waarbij van de Britten en hun Commonwealth-genoten gezegd mag worden dat ze de woorden van oorlogsleider Churchill ‘we zullen nooit opgeven’ naar de letter gevolgd hebben. Een aanrader voor geïnteresseerden in vliegkampschip-vlieghistorie.
Geef een antwoord