89th Review- The Final Hours- The Luftwaffe Plot against Göring

De samenzwering tegen Göring? Waarom hebben wij daar nooit iets over gelezen in de geschiedenisboeken? Wie dit boek koopt om de veelbelovende ondertitel zal teleurgesteld worden. Er was geen samenzwering. Er was alleen een hoop gemopper. Dat neemt niet weg dat dit boek, geschreven door een gevechtspiloot in de Luftwaffe tijdens de Tweede Wereldoorlog, na de oorlog generaal in de Bundeswehr en hoge NAVO-functionaris, zeer de moeite waard is.

Allereerst biedt het een uitstekend geschreven getuigenverslag van de nadagen van de Luftwaffe tijdens de Tweede Wereldoorlog, bezien vanuit het perspectief van een piloot van de legendarische Messerschmitt 262. Steinhoff beschrijft hoe superieur dit wapen was boven alles wat de geallieerden er tegenover stelden, maar hoe dit Wunderwaffe desondanks niets kon veranderen aan de loop van de oorlog. Zo beschrijft hij hoe hij in februari 1945 simpelweg te snel is om zijn vizier met een Russische jager op te lijnen, terwijl onder hem het Sovjetleger de Oder bereikt. Wonderwapen of niet: Hoe gevaarlijk het was om deze toestellen te vliegen wordt duidelijk uit zowel het relaas van Steinhoff als uit het begeleidende fotomateriaal.

Hoewel de ondertitel, zoals al gezegd, onjuist is, stipt deze wel een ander interessant aspect aan. In de periode die dit boek bestrijkt; oktober 1944 tot april 1945, was het ook voor piloten van de Luftwaffe duidelijk dat zij een verloren strijd vochten. Missies waren vaak gebaseerd op een volstrekt irreëel waanbeeld van offensief en een uiteindelijke overwinning. Waarom is het ondanks alle onvrede, ondanks de dagelijkse bombardementen, ondanks de soms bizarre orders en de evidente onmogelijkheid van een eindoverwinning, juist niet tot een samenzwering gekomen?
Steinhoff maakt invoelbaar hoe conformisme, verdeeldheid en simpelweg de fysieke en mentale uitputting van dagelijkse gevechtsmissies, maakten dat de, naar ik aanneem door de uitgever verzonnen ‘samenzwering’, uit de ondertitel niet verder kwam dan het onderlinge gemopper over de baas dat men op iedere werkvloer kan horen.

Al met al is dit boek een aanrader. Het is ook in de oorspronkelijke Duitse taal verkrijgbaar zonder de wervende ondertitel. De Engelse vertaling is mijns inziens echter uitstekend. Het voelt (in elk geval voor een niet native speaker) alsof het oorspronkelijk in deze taal is geschreven.