De laatste tijd loop ik me steeds vaker af te vragen of ik als reviewer van boeken wel kritisch genoeg ben? Is het geen PPL-brevet van onvermogen dat ik alleen maar zogenaamde ‘goede’ boeken lees in plaats van ook eens een boek helemaal de grond in te boren? Is die existentiële vraag een gesprek met een psycholoog waard?….’Nee!’ is mijn antwoord voor nu! De verklaring voor al die relatief goede beoordelingen is dat je bij het kiezen van nieuwe boeken namelijk een soort neus krijgt voor boeken die het lezen waard zijn…..(immers waarom zou ik mijn tijd verdoen met het lezen van slechte boeken?!)….
….en mijn neus bedroog me ook nu niet; een uit het Engels vertaald boek van Anthony M. Springer over ontwerp en functie van vliegtuigen uit 2003. In de tijd dat dhr. 
Springer het boek samenstelde was hij Manager van Aerospace Technology Enterprise van de NASA en dat is waarschijnlijk gelijk de verklaring voor het feit dat er zoveel schitterende, voor het merendeel door de NASA zélf gemaakte foto’s in staan.
Het boek bestaat uit 7 hoofdstukken die elk geschreven zijn door een andere schrijver. De hoofdstukken behandelen zaken als waarom vliegtuigen er uit zien als ze uitzien; stroomlijning van vliegtuigen; de rol van schoonheid bij de ontwikkeling van vliegtuigen, aerodynamica en allerlei ontwerpkwesties. Alle hoofstukken zijn voorzien van mooie foto’s die kunstwerkjes an sich zijn.
Ik had aanvankelijk de neiging het boek als een fotoboek te benaderen, maar als je even gaat zitten voor de tekst dan staan er allerlei interessante details in. Wist je bijvoorbeeld dat er in 1941 al meer dan 135 windtunnels gebouwd waren voor de bestudering van aerodynamica? Daarna zijn er wereldwijd nog honderden nieuwe windtunnels gebouwd die experimenten mogelijk maken met sub- (lager dan mach 1), trans-, super- en hypersonische snelheden (vanaf mach 5) (lees: met je Cessna vlieg je dus altijd ‘subsonisch’!). Wil je zo’n hypermoderne tunnel in je achtertuin, dan kan dat wel 100 miljoen dollar kosten!
De National Transonic Facility (NTF) in een NASA testcentre te Langley opende in 1983 een tunnel die werd aangedreven door een 120.000 pk sterkte motor. Deze kon luchtdrukken laten onstaan van bijna vacuüm tot zo’n 9 bar. De temperatuur van testgassen kon hierbij variëren van -184 tot +79 graden Celcius. Enfin, en zo kun je even doorgaan.
Een ander interessant hoofdstuk vond ik die over vluchtonderzoek en ontwerpen. Er staan enkele vliegtuigen in zonder vleugels in de vorm van gehalveerde kegel zoals de M2-F1, M2-F2, M2-F3 en de werkelijk schitterende USAF-NASA X-24B. Uiteindelijk bleken dergelijke modellen niet altijd even stabiel en zien we ze dus weinig rondvliegen. In het boek komen de ontwikkeling van vliegtuigen als de DC-3, B-49 (vliegende vleugel), X-15, SR71, F-102 , F-16XL, Space Shuttle uitgebreid aan bod, inclusief concepten als de X-29 met naar voren gerichte vleugels en de introductie van computers. En wat te denken van de werkelijk betoverend mooie Northrop Alpha uit 1930! Interessant hierbij is het te lezen waarom bepaalde keuzes in opvolgende ontwerpen gemaakt werden. Door het hele boek heen vind je veel informatie over de verschillende vliegvelden, vliegtuigbouwers en belangrijke partners van de NASA zoals Northrop, Lockheed, Bell en de USAF.
Het boek leest makkelijk behalve dat je telkens afgeleid wordt door de mooie foto’s. Het boek voelt als een soort van ‘homage’ aan de ontwikkelingen in de luchtvaart en dan met name aan de NASA, haar piloten, designers, ontwikkelaars en partners in het bijzonder. Well done Mr Springer!
Mooi fimpje van de ontwikkeling van de X15 via http://www.youtube.com/watch?v=8pU3jdTwP4Q&feature=related .
Geef een antwoord