De titel van dit boek(je) doet tekort aan de inhoud: er wordt op zeer verhelderende wijze ingegaan op de geopolitieke ontwikkelingen in het westelijk deel van de Sahara vanaf de prehistorie. Vanaf eind 15e eeuw begint “onze” westerse bemoeienis met dit gebied. Om uit te monden in de kolonisatie door Spanje en Frankrijk vanaf 1830. Even daarvoor, in 1777, had de Sultan van Marokko nog als eerste natie ter wereld de Verenigde Staten van Amerika erkend!
De kolonisatie van de noordkust van Marokko en de westelijke Sahara viel toe aan Spanje terwijl Mauritanië en het overige deel van Marokko door Frankrijk bezet werden. Daarnaast werd ook Algerije een Franse kolonie. De onherbergzaamheid en enorme uitgestrektheid van deze gebieden was aanleiding voor de inzet van luchtvaartuigen. Vanaf 1907 werd artillerie-observatie met bemande gas-ballonnen uitgevoerd. In 1910 gevolgd door enkele Bleriot’s, Farmans en Wrights die door de Fransen in Noord-Afrika werden ingezet. Een van hun eerste piloten was overigens een Vietnamese luitenant!
Dit boek vertelt het verhaal van de vrijwel permanente onrust in zowel het Spaanse – als Franse koloniale gebied. De vrijheidszin van de lokale bevolking werd aangewakkerd door de brute wijze waarop ze onderdrukt werden! Tegen deze achtergrond wordt de inzet van steeds modernere vliegtuigen beschreven. Het was een ware proeftuin voor de prille militaire luchtvaart.
Voor Spanje en haar koloniën was de Spaanse burgeroorlog en de daarop volgende dictatuur van generaal Franco van beslissende betekenis tot aan het overlijden van de Caudillo in 1975. Zowel in Spanje als overzee werd het militaire apparaat op Duitse leest geschoeid. Duitse vliegtuigen uit het begin van WO II werden door CASA in licentie geproduceerd en van alle typen verkrijgbare motoren voorzien (Me 109’s met een Merlin motor!). Met name de V.S. waren, in ruil voor militaire bases in Spanje, graag bereid de Spaanse vliegtuigen in de lucht te houden. En zo bleven deze Spaans-/Duitse kisten tot in 1975 ook in de Spaanse Sahara in gebruik. Wat toch wel unieke foto’s heeft opgeleverd, waarvan er veel in dit boek te vinden zijn.
Uit Marokko was de Franse kolonisator al vanaf 2 mei 1956 vertrokken. Sultan Mohammed V werd koning van Marokko. Zijn opvolger Hassan II beleefde spannende momenten toen in 1972 zijn Boeing 727 werd aangevallen door drie Northrop F-5A Freedom Fighters als inleiding van een staatsgreep. Tot hun ontsteltenis ontdekten de F-5 vliegers dat hun boordgeschut met oefenpatronen (niet explosief) was geladen! De 727 werd flink beschadigd maar de piloot zag kans door kundig manoeuvreren de F-5’s te ontwijken en in Marokko te landen. De staatsgreep werd zo in de kiem gesmoord.
Met een accent op de inzet van vliegtuigen worden in deze uitgave nog meerdere kleinere interne conflicten (en grotere- met buurland Algerije) behandeld. Soms bizar maar zeker interessant en leesbaar beschreven. En met, al genoemd, veel uniek fotomateriaal en voor de modelbouwers fraaie kleurplaten van vrijwel alle in dit deel van Afrika ingezette vliegtuigen. En voor diegenen wiens interesse voor de afloop van de Spaanse aanwezigheid op Afrikaanse bodem is gewekt, en hoe het Mauritanië is vergaan, is er Volume 2 van Western Sahara Air Warfare.
Geef een antwoord